“Internal audit is een noodzakelijke spiegel voor de hoogste leiding”

In dit vijfluik vertellen Edo Roos Lindgreen, Jolanda Breedveld, Naeem Arif, Mark Daamen, Liane Lambert Mendez-van Eerde en Erwin Mol over hoe zij aankijken tegen de internal auditopleidingen en wat de ontwikkelingen in het vak betekenen voor de opleidingen.

“Er is een verschil tussen zekerheid (assurance) die het management (de organisatie) zelf moet organiseren en de aanvullende zekerheid over beheersing door de internal auditfunctie”, aldus Naeem Arif, verantwoordelijk voor de post-hbo-opleiding Internal Auditing aan de Haagse Hogeschool.

Hoe onderscheidt jullie internal auditopleiding zich van de andere opleidingen?

“Onze opleiding is de oudste internal auditopleiding van Nederland. Arie Molenkamp nam in 1993 het initiatief om deze opleiding op te zetten. Later heeft hij de opleiding aan de Erasmus Universiteit Rotterdam opgezet. En nog weer een aantal jaren later heeft hij de opleiding aan de Universiteit van Amsterdam geïnitieerd. In 2015 heeft Arie mij gevraagd om de opleiding voort te zetten. Dat doe ik met veel plezier en met het nodige plichtsbesef. In de opleiding lopen theorie en praktijk parallel aan elkaar. En we besteden nadrukkelijk aandacht aan vaardigheden. Verder maken veranderkundige aspecten onderdeel uit van het curriculum.”

Wat mag een student na afloop van de opleiding nooit meer vergeten?

“Ten eerste mogen zij niet vergeten dat internal audit een zeer boeiend en multidisciplinair vakgebied is. En verder dat er een verschil is tussen zekerheid (assurance) die het management (de organisatie) zelf moet organiseren en de aanvullende zekerheid over beheersing door de internal auditfunctie. De zekerheid vanuit de organisatie noem ik de primaire zekerheid; dus de reguliere stuur- en managementinformatie. Een organisatie, hoe klein ook, kan niet functioneren zonder primaire zekerheid. Wel of geen internal audit, de managementcyclus moet goed functioneren. Internal audit is er voor reflectie op de kwaliteit van beheersing (control).”

Welke ontwikkelingen zijn er in het vak?

“Het is een open deur en misschien wel daarom zo evident: het toegenomen belang van IT voor de beheersing van bedrijfsprocessen. We proberen de relevante basisconcepten van IT op te nemen in het programma, ook al zijn we geen IT-auditopleiding. En misschien moeten we op termijn stoppen met het onderscheid operational audit en IT audit. Dat heeft natuurlijk aardig wat voeten in de aarde. Denk aan separate ontstaansgeschiedenis van vakgebieden, separate opleidingen en beroepsverenigingen.”

“Misschien moeten we op termijn stoppen met het onderscheid operational audit en IT audit”

Hoe pakt corona uit voor de opleiding en hoe krijgen studenten toch voldoende passende aandacht?

“De sleutelwoorden zijn: improviseren en leren. Ik weet nog goed dat wij in maart 2020, ten tijde van de eerste lockdown, alle geplande mondeling examens online moesten afnemen. Ik heb toen een hele avond besteed aan het leren kennen van Microsoft Teams. Ik kende de toepassing wel, maar had het tot dan toe nog nooit gebruikt. En dan vraag je je af: hoe we weten dat een student tijdens een online mondeling examen geen fraude pleegt? Dus allerlei studiemateriaal naast zich heeft liggen of op het scherm heeft staan. Daar hebben we gelukkig oplossingen voor gevonden.”

Waar staat het internal auditvak over tien jaar en wat betekent dit voor de opleiding?

“Internal audit zie ik als een noodzakelijk bedrijfskundig feedbackmechanisme (‘de spiegel’) voor de hoogste leiding. Ik denk dat organisaties ook in de toekomst behoefte zullen hebben aan aanvullende zekerheid. Ik verwacht dat een aantal huidige ontwikkelen omtrent het sturen en beheersen van organisaties zich zal doorzetten. In dit kader noem ik de ethische aspecten omtrent het gebruik van data science en algoritmen. De complexiteit van de sturings- en beheersingsorganisaties vereist dat de ‘schotten’ tussen verschillende auditdisciplines geslecht moeten worden.”