Een andere kijk op blockchain

Blockchain inzetten voor het maken van sociale impact en het beschermen van mensenrechten?

Bedrijven worden door de maatschappij steeds vaker aangesproken op hun verantwoordelijkheid om mensenrechten te waarborgen en bij te dragen aan de zeventien werelddoelen voor duurzame ontwikkeling. Bedrijven worden vanuit toenemende wet- en regelgeving hiertoe zelfs verplicht. Het bestuur van een onderneming is eindverantwoordelijk voor het waarborgen van mensenrechten en de rapportage hierover. Hoewel de aandacht voor sociale impact groeit, zien we toch dat internationale productiebedrijven de afgelopen jaren meermaals onder vuur hebben gelegen omdat ze de rechten van arbeiders die hun grondstoffen oogsten onvoldoende hebben beschermd. Hoe houd je de controle over de hele keten? En wat is precies de toegevoegde waarde van blockchaintechnologie in deze context?

Corruptie en schendingen van mensenrechten komen vaak voor in omgevingen waar sprake is van informatie-asymmetrie en waar de communicatiekanalen niet helder zijn. Het is de plicht en doelstelling van zowel overheden als organisaties om mensenrechten te waarborgen. Bedrijven zijn echter nog te vaak onvoldoende op de hoogte van activiteiten in hun toeleveringsketen die in strijd zijn met hun bedrijfswaarden. Op dit gebied kunnen blockchaintoepassingen organisaties aanzienlijk helpen om meer inzicht te verkrijgen in wat er in de gehele keten gebeurt. Het gebruik zorgt voor transparantie in de keten en maakt de knooppunten in de keten duidelijk en inzichtelijk.

Activiteiten binnen een toeleveringsketen zijn zonder de toepassing van blockchain vaak moeilijk te traceren en inzichtelijk te maken. Een van de belangrijkste uitdagingen voor bedrijven bij het afdwingen van mensenrechtenverplichtingen is dat zij niet weten welk product waar, wanneer, hoe en door wie wordt gemaakt. Dit geldt vooral voor bedrijven met complexe wereldwijde productieketens. Met de toepassing van blockchain is elke schakel in de keten bekend en transparant, mits het een geregistreerde gebruiker op het netwerk is. Als mensenrechten worden geschonden, dan zal het knooppunt van overtreding vrijwel onmiddellijk worden opgespoord.

Op deze wijze zijn al concrete blockchaintoepassingen ontwikkeld om de transparantie en traceerbaarheid significant te verbeteren, zodat het schenden van mensenrechten effectief inzichtelijk wordt gemaakt en vroegtijdig wordt aangepakt. Zo is blockchain al ingezet in de vis- en diamantmijnbouw om mensenhandel te bestrijden en kinderuitbuiting aan te pakken. Grote multinationals als Coca-Cola gebruiken deze technologie om dwangarbeid te bestrijden. Een van de initiatieven was het ontwerpen van een veilig register om werknemers en hun contracten te valideren, met als doel autoriteiten aan te moedigen zich aan de rechtstaat te houden.

Ook non-profitorganisaties zoals het VN-Wereldvoedselprogramma gebruiken de technologie om vluchtelingen in Pakistan en Jordanië van digitale valuta te voorzien, die alleen door de individuen zelf konden worden ingewisseld door middel van een irisscan. In aanvulling daarop is de blockchaintechnologie ingezet om de identiteit van vluchtelingen te verifiëren en vluchtelingenstromen te volgen door conflictgebieden. De technologie kan ook een aanzienlijk positieve impact hebben op de integriteit van verkiezingen. Blockchain kan het mogelijk maken om vrije en eerlijke verkiezingen binnen een land te garanderen. Door de blockchaintechnologie op het stemsysteem toe te passen, moeten stemmen dan namelijk per individu verantwoord worden. Het is erg moeilijk, zo niet vrijwel onmogelijk om verkiezingen op deze wijze te manipuleren.

Blockchain heeft het potentieel om snelle, betrouwbare en traceerbare transacties mogelijk te maken. Zowel voor bedrijven als overheden zouden de toepassingen van blockchaintechnologieën een aanzienlijke waarde kunnen toevoegen in het waarborgen van mensenrechten. Blockchaintoepassingen verhogen de transparantie, en transparantie maakt handhaving mogelijk. Het oplossen van mensenrechtenkwesties met behulp van blockchain is geen droom van de toekomst, maar de realiteit van vandaag.

Dit artikel is het laatste in een reeks van vier, waarin Audit Magazine een andere kijk op blockchain onderzoekt. Dit keer is de bijdrage van Jawid Barez, consultant Internal Audit bij KPMG en Liane Lambert Mendez-van Eerde, manager Internal Audit bij KPMG.