Morele moed: dit zeggen jonge leiders erover

In een snel veranderende bedrijfswereld wordt morele moed steeds belangrijker voor jonge leiders. Als voorzitter van de Commissie voor Young Professionals van het IIA, deelt Ara Hovsepjan inzichten over morele moed onder de jongere generatie professionals en de inzet van de Commissie voor deze generatie.

Wat doet de Commissie voor Young Professionals?

“De Commissie Young Professionals ondersteunt de taken en missie van IIA Nederland en richt zich op de jongere generatie interne auditors (onder de 35 jaar). De Commissie organiseert laagdrempelige en toegankelijke activiteiten voor young professionals om hen kennis te laten maken met de verschillende aspecten van het internal-auditvakgebied en hun netwerk te vergroten. Op hoofdlijnen organiseren we drie typen activiteiten: een hoofd IAD-dag, een inhousedag/werkbezoek en een congres met een IIA-partner. Zelf ben ik nu drie jaar lid van de Commissie en ben in mei 2024 benoemd als voorzitter.”

Waar ben je trots op?

“Ik ben vooral trots op de consistente positieve feedback die we in de afgelopen drie jaar hebben ontvangen over onze verbeterde verbinding die we maken met young professionals. Onze inzet resulteerde in een actievere betrokkenheid en een grotere opkomst bij evenementen. Ik hoor veel positieve reacties over de evenementen die we organiseren en ik ben trots dat we een steeds grotere groep kunnen activeren. Met de komst van Danny Francken, de nieuwe algemeen directeur van het IIA, hebben young professionals een mooi podium gekregen en dat wordt voortgezet richting de toekomst. Hij is enthousiast over wat we organiseren en ondernemen voor de jongere generatie. Dat motiveert mij. Daarnaast zijn we ook erg blij met onze ‘linking pin’ Roos Versloot, die ons vanuit het bestuur ondersteunt.”

“We streven ernaar om het merk en het perspectief van interne audit blijvend te versterken en meer mensen aan te trekken”

Wat zijn de toekomstplannen?

“Onze toekomstplannen zijn vooral om dit vol te houden en een divers pakket van activiteiten en evenementen te blijven aanbieden die inspelen op de behoeften van young professionals. Het blijft een uitdaging om een breed publiek aan te spreken, dus er zullen keuzen gemaakt moeten worden. We streven ernaar om het merk en het perspectief van internal audit blijvend te versterken en meer mensen aan te trekken. Dat doen we door nieuwe evenementen te organiseren. Het uitleggen van het internal-auditvakgebied kan soms lastig zijn. Hoe vaak moet je wel uitleggen wat je nu precies doet? Daar willen we aandacht aan blijven besteden en internal audit in bredere kringen onder de aandacht brengen.”

Wat betekent morele moed voor jou in de context van de Commissie en jong leiderschap?

“Morele moed binnen de Commissie en jong leiderschap betekent voor mij dat je aan het eind van de dag kunt reflecteren en zeggen dat de keuzen die je hebt gemaakt juist waren, zonder daar zelf mee te blijven zitten. Het is iets persoonlijks en is dus voor iedereen anders, omdat het gebaseerd is op individuele overtuigingen en beslissingen. Het gaat erom dat je op een manier handelt waar je je goed bij voelt. In de context van leiderschap neemt dit ook een voorbeeldfunctie aan. Hoe we met elkaar omgaan en welke acties we wel of niet ondernemen beïnvloeden het team en de commissie als geheel. Het tonen van morele moed als leider is daarom van essentieel belang, omdat het de toon zet voor anderen binnen een team of organisatie.”

Waarom is morele moed belangrijk voor young professionals in internal audit?

“Morele moed is essentieel voor young professionals omdat ze vaak met situaties te maken hebben waarin ze een transparant en inzichtelijk beeld van de organisatie moeten presenteren zonder gelijk de boeman of de politie uit te hangen. Als interne auditor is het belangrijk om onafhankelijk en objectief te zijn, zij het met fluwelen handschoenen. Het is niet altijd makkelijk om iedereen te vriend te houden, maar morele moed helpt om de rol van onafhankelijkheid en objectiviteit in te kunnen vullen.”

Kun je een voorbeeld geven van een situatie waarin dit speelt?

“Een recent voorbeeld waarin morele moed belangrijk was, vond plaats tijdens verschillende interviews over een specifiek onderwerp waarbij steeds dezelfde naam naar voren kwam. Ik besloot met de leidinggevende af te spreken deze persoon ook bij het auditproces te betrekken om inzicht te krijgen in zijn/haar werkzaamheden. De leidinggevende gaf echter aan dat ik deze persoon niet hoefde te spreken. Hier was morele moed nodig om volhardend te zijn en duidelijk te maken dat ik deze persoon toch wilde spreken. Het is belangrijk om niet zomaar mee te gaan met de leidinggevende die het proces probeert te beïnvloeden, maar de waarden en eisen van de interne auditor te handhaven.”

Gaan de fluwelen handschoenen soms ook uit?

“Ja, ik denk dat de fluwelen handschoenen soms wel uitgaan, hoewel de jongere generatie hier meer moeite mee heeft dan wanneer je langer in het vak zit. Naarmate je meer ervaring opdoet, leer je strenger op te treden wanneer dat nodig is. Young professionals zijn vaak wat voorzichtiger, maar met de jaren wordt het makkelijker om daadkrachtig en direct te zijn als de situatie daarom vraagt.”

Hoe kunnen young professionals morele moed op een goede manier ontwikkelen?

“Aan de ene kant denk ik dat het tijd kost om morele moed te ontwikkelen, maar aan de andere kant moet er ook ruimte voor zijn. Als die ruimte er niet is, ontwikkelt dit zich minder snel en komt het misschien pas met de jaren, bijvoorbeeld wanneer je promotie maakt en meer verantwoordelijkheden krijgt. Onderdrukking kan ervoor zorgen dat je morele moed minder snel of helemaal niet ontwikkelt. Wat ik heel belangrijk vind voor die ontwikkeling, is dat gesprekken binnen het team worden gevoerd waarin ervaringen van meer ervaren collega’s worden gedeeld. Keuzen maken in moeilijke situaties helpt om je deze vaardigheid eigen te maken. Je zult een keer de verkeerde keuze maken, maar dat hoort bij het leerproces. Wat ik zelf vaak doe is young professionals de ruimte geven om moeilijke keuzen te maken en beslissingen te nemen. Aan de ene kant is dit moedig omdat ik de controle loslaat, en aan de andere kant is het een enorm goede leerschool voor hen en voor mij.”

“Het is essentieel dat jonge auditors zich gesteund voelen om ethische kwesties aan te kaarten zonder angst voor negatieve gevolgen”

Zie je nog uitdagingen voor jonge auditors in het kader van ethisch handelen?

“Wat bij mij opkomt is hoe ze omgaan met de druk die ontstaat wanneer ze iets onethisch zien, maar vrezen voor de consequenties voor hun beoordeling of evaluatie. Hierin speelt de rol van leidinggevenden en de cultuur binnen de organisatie een cruciale rol. In een open cultuur waar alles bespreekbaar is, kan onethisch gedrag gemakkelijker in het team worden besproken. Het is essentieel dat jonge auditors zich gesteund voelen om ethische kwesties aan te kaarten zonder angst voor negatieve gevolgen.”

Zijn er verschillen tussen de jongere generatie collega’s ten opzichte van de oudere generatie?

“Als ik naar de jongere collega’s kijk, vind ik dat zij meer uitgesproken zijn. Dit komt mogelijk door de cultuur waarin ze zijn opgegroeid. Ze weten vaak wat ze willen en wat ze niet willen. De oudere generatie durft dit misschien niet altijd op tafel te leggen en is vaker voorzichtiger in het uiten van hun wensen en bezwaren.”

Hoe kan de Commissie morele moed onder de leden bevorderen?

“Nu je dat zo zegt, we hebben daar geen specifiek topic aan gewijd dit jaar, maar dit zou een goed onderwerp kunnen zijn om jaarlijks te bespreken. Het zou waardevol zijn om van elkaar te leren in relatie tot onethisch en integer gedrag. Ik ga dit als onderwerp voorleggen om op te nemen voor volgend jaar. Ik denk dat vooral jonge mensen veel van elkaar kunnen leren om morele moed te ontwikkelen en te versterken. Door regelmatig aandacht te besteden aan dit onderwerp kunnen we een cultuur bevorderen waarin ethisch handelen centraal staat en iedereen zich gesteund voelt om met morele moed te handelen.”

Wat zijn ethische dilemma’s waarmee interne auditors worden geconfronteerd?

“Wat ik vaak zie als ethisch dilemma voor interne auditors is de kwestie van transparantie. Soms ervaren we druk vanuit bepaalde hoeken waarbij wordt verteld hoe we ons werk moeten doen, wat wel en niet acceptabel is. Een van de belangrijkste aspecten hiervan is de balans tussen transparantie en vertrouwelijkheid, waarbij we moeten zorgen dat we vanuit onze rol geloofwaardig zijn en vertrouwen kunnen waarborgen. Internal audit is er immers om organisaties verder te helpen. Het handhaven van transparantie en vertrouwelijkheid is cruciaal in het streven om de organisatie vooruit te helpen en effectief te functioneren als interne auditors.”

Wat doe jezelf om hiermee om te gaan?

“Waar ik zelf veel gebruik van maak is het benadrukken van deze kernwaarden voordat we aan een opdracht beginnen. Ik leg extra nadruk op deze waarden voordat we het auditproces ingaan. Ik geloof dat als je deze waarden duidelijk communiceert, je ze ook terug zult zien in de interacties met anderen. Als deze waarden niet worden weerspiegeld, kan dit leiden tot een gebrek aan acceptatie van bevindingen, een gevoel van onveiligheid bij medewerkers, of het ontbreken van ruimte om de werkelijke problemen aan te kaarten.”

“De corporate wereld kan nog veel van leren van overheidsorganisaties door opener te zijn”

Ziet je bij de organisaties een rode draad als het gaat om de acties die zij nemen om morele moed te tonen of waarborgen?

“Als ik kijk naar de organisaties die ik bezoek, merk ik een duidelijk onderscheid tussen corporates en door de overheid gestuurde organisaties, met name wat betreft transparantie en vertrouwelijkheid. Voor overheidsorganisaties zijn deze aspecten vaak van groot belang en zij durven dit ook openlijk te benoemen. De structuur, cultuur en de manier waarop mensen worden beoordeeld spelen hierin een rol. De corporate wereld kan nog veel van leren van overheidsorganisaties door opener te zijn in dit soort aspecten. Als iets veel aandacht krijgt, kan dit een positief effect hebben, en ik geloof dat morele moed een onderwerp is dat voortdurend aandacht verdient om verder te groeien. Het helpt je verder te groeien als persoon, als team en als organisatie, maar vaak durft niet iedereen dit te benoemen.”

Als alles open zou zijn en aangekaart kan en mag worden, is er dan nog wel morele moed nodig?

“In een ideale wereld, waarin alles openlijk besproken kan worden en er volledige ruimte is, zou morele moed niet meer nodig zijn. Echter, cultuur speelt hierin ook een grote rol. Bijvoorbeeld, in mijn eigen cultuur zijn we wat meer terughoudender. Ik vind de directheid van Nederlanders soms nog lastig, zelfs na meer dan 25 jaar in Nederland te wonen. Zelfs thuis merk ik nog terughoudendheid bij mijn ouders om zich uit te spreken en direct te zijn.”

Is er nog een advies dat je aan de lezers wil meegeven?

“Ethisch handelen is voor iedereen anders en kan in elke situatie verschillen. Soms kan het lastig zijn om te bepalen wat de juiste keuze is volgens je eigen normen, maar dan is het belangrijk om terug te gaan naar de kern van wat voor jou belangrijk is en daar naar te handelen.”