Let’s make a difference

De executive MSc of auditing studies aan de UvA wordt Engelstalig! Een gedurfde stap, zo zegt programmadirecteur Edo Roos Lindgreen. Waarom deze keuze?

Wat houdt de opleiding executive master of science of auditing studies in?

“De opleiding bestaat uit drie tracks: internal auditing (RO), digital auditing (RE) en sinds dit jaar ook sustainability auditing. Deze drie tracks worden aangeboden onder één geaccrediteerd programma, de executive MSc of auditing studies. Het eerste jaar is gemeenschappelijk, in het tweede jaar kies je voor een specialisatie. De executive MSc of auditing studies is daarmee een brede auditopleiding en dat biedt voordelen. Het eerste voordeel is dat de auditors die worden opgeleid elkaars taal spreken. Je creëert daarmee een gemeenschappelijke basis. Het tweede voordeel is schaalvolume en dus synergie. In plaats van twee of drie losse programma’s is er één programma dat ondersteund wordt door een compact supportteam.”

Waarom de keuze om de opleiding Engelstalig aan te bieden?

“De trigger was een gesprek met het bestuur van de NOREA, de Nederlandse beroepsorganisatie van IT-auditors. In het bestuur van NOREA zijn ook de grote kantoren vertegenwoordigd. Zij stellen ons al langer de vraag waarom toch alle RE-opleidingen Nederlandstalig zijn. Door de tekorten op de Nederlandse arbeidsmarkt nemen de kantoren elk jaar tientallen ‘internationals’ aan die graag de opleiding tot RE willen volgen, maar geremd worden door de Nederlandse taalvereisten.”

Dus toen was het tijd om de stap te maken naar het Engels?

“In eerste instantie waren we huiverig. We waren toch bevreesd dat we Nederlandse studenten zouden kwijtraken. Het afgelopen halfjaar hebben we uitgebreide gesprekken gevoerd met bestaande en aankomende studenten, met de opleidingscommissie, met onze programme board, met onze docenten en met het werkveld, dus de vertegenwoordigers van de auditkantoren en bedrijven. En eigenlijk reageerde iedereen enthousiast. Zelfs de algemeen directeur van de ADR, toch een heel Nederlandse organisatie, stond erachter. We hebben besloten het gewoon maar te doen zonder dat we garanties vooraf hadden dat de instroom op peil zou blijven. Maar dan wel voor de hele opleiding, niet alleen voor de IT-auditors.”

En de optie twee varianten?

“We hebben bewust niet gekozen voor een Nederlandstalige en Engelstalige opleiding, omdat dat schaalgrootte vereist. Je moet dan twee opleidingen parallel draaien, waarbij het risico bestaat dat de ene opleiding de andere gaat kannibaliseren.  We denken er beter aan te doen om één volwaardige opleiding aan te bieden.”

“Auditing blijft auditing. Onze aanpak blijft gebaseerd op de richtlijnen van de beroepsorganisaties en op de staande praktijk”

Er is ook de PAS community, de kleine auditorganisaties. Zijn zij betrokken?

“In november was ik op de jaarlijkse PAS Conferentie waar ik met veel deelnemers heb gesproken. En ook die waren enthousiast. Onze studenten komen ook niet allemaal van de grote corporates en de Big Four. Ze werken ook bij kleinere organisaties, bij de Rijksoverheid, of in de zorgsector. En ook die studenten reageren positief. Daar hebben ze verschillende argumenten voor. Een argument dat vaak naar voren komt, is dat ze toch al een Engelstalige master hebben gedaan, dus waarom de post-master niet? Een andere reden is dat de meeste literatuur toch al in het Engels is. Sommige studenten stellen het op prijs dat ze hun Engels kunnen verbeteren. Maar sommige studenten gaven aan dat ze zich niet zo comfortabel in het Engels voelen. Daar hebben we alle begrip voor. Uitgangspunt is dat de voertaal tijdens de colleges Engels is, maar als een student moeite heeft zich in het Engels uit te drukken, dan kan het ook gewoon in het Nederlands. Tentamens en scripties zijn tweetalig: die mogen in het Engels en in het Nederlands geschreven worden.”

Wijzigt het programma inhoudelijk? 

“Sowieso actualiseren we het programma elk jaar, dat doen we nu niet specifiek naar aanleiding van deze stap. Natuurlijk zijn we voortdurend bezig met het verbeteren van het programma. Dat doen we onder meer in overleg met onze programme board. Hierin zitten de CAE’s van bedrijven als Priceline, Ahold Delhaize, de ADR, Triodos Bank, Randstad. De afgelopen vergadering hebben we kritisch ons curriculum onder de loep genomen aan de hand van een discussie over het internal audit-landschap over vijf of tien jaar. Een van de uitkomsten van de discussie was of we niet meer aandacht moeten besteden aan strategie en leadership. Daar gaan we verder over nadenken.”

Blijft het Rijnlandse gedachtegoed?

“Dat is een interessante vraag die ook naar voren kwam in de gesprekken die we hebben gevoerd. We zijn nu een Engelstalige opleiding die wordt aangeboden in een land dat gekenmerkt wordt door een Rijnlandse manier van werken. Dat model zit diep in ons bloed en ons DNA. En dat spreekt mij en onze docenten ook aan. Dus ja, we blijven dat koesteren.”

Hoe staan de beroepsorganisaties IIA/SVRO/NOREA ertegenover?

“De NOREA heeft positief gereageerd. IIA en SVRO komen nog met een reactie. Ik ga ervan uit dat deze stap geen gevolgen heeft voor de accreditatie door de SVRO. De eindtermen, leerdoelen en het curriculum veranderen immers niet, en in de eindtermen worden geen eisen gesteld aan de taal van de opleiding. Ik denk dat het een verrijking is, omdat het RO-gedachtengoed nu toegankelijk wordt gemaakt voor een grotere doelgroep.”

Kun je meer vertellen over de sustainability auditing track?

“Deze track is relatief nieuw en is gebaseerd op de ESG Academy die we sinds twee jaar aanbieden. Dit is een eenjarige opleiding met als doel professionals op te leiden op het gebied van ESG. In 2024 hebben we dit programma opgenomen als specialisatietrack sustainability auditing in onze executive MSc of auditing studies. Onze doelgroep bestaat uit professionals die werken op het gebied van ESG, maar ook in staat zijn om het management hierover te adviseren. We hebben in 2022 de leerdoelen opgesteld en deze vertaald naar een stevig curriculum. Om vorm te geven aan dit curriculum hebben we vakcoördinatoren gezocht die verantwoordelijk zijn voor de verdere invulling van het programma. Dat zijn docenten uit de praktijk, maar ook specialisten uit de academische wereld. De opleiding staat onder leiding van dr. Kavita Nandram RA. Zij is gepromoveerd op het gebied van integrated reporting en werkt als manager ESG reporting bij Ahold Delhaize.”

Wat behelst het programma?

“De basis voor de track sustainability auditing zijn drie thema’s: environment, social en governance. We gaan op elk van deze thema’s de diepte in. Daarnaast zijn er vier professionele thema’s. 1. Accounting: wat houd je bijvoorbeeld bij over uitstoot, water- en energiegebruik, wat registreer je over arbeidsomstandigheden, mensenrechten, et cetera? 2. Reporting: hoe rapporteer je daarover, rekening houdend met alle standaarden en wetgeving als CSRD? 3. Auditing: wat betekent ESG voor de internal auditfunctie? 4. Assurance: hoe kijk je naar ESG vanuit de rol van de externe accountant? De opleiding is niet geaccrediteerd door een beroepsorganisatie – die is er nog niet – maar we houden zelf een register bij van mensen die de opleiding hebben gedaan.”

Blijft het bij deze drie opleidingstracks?

“Nee, goede kans van niet. We zijn nu bezig met een cybersecurity leadership academy, een eenjarige opleiding die start in september 2025. Als dat programma goed loopt, kunnen we dat opnemen als een vierde opleidingstrack in de executive MSc of auditing studies. De filosofie achter onze opleiding is: auditing is een vak. Er zijn veel verschillende varianten van auditing, maar er is meer dat ons bindt dan wat ons van elkaar doet verschillen. Wat ons bindt, de ‘foundations’, vind je terug in het eerste gemeenschappelijke jaar met traditionele vakken als auditing principles en accounting information systems. En dan vindt de specialisatie plaats in het tweede jaar. De opleiding is modulair opgezet. Als RA/RE/RO krijg je vrijstelling voor het eerste jaar en doe je alleen de specialisatie. Je kunt er eventueel ook voor kiezen om dat tweede jaar te doen zonder scriptie, en dus zonder MSc-graad. Je kunt ook losse vakken volgen. Voor alle duidelijkheid: de opleiding is erkend door de SVRO en de NOREA, maar de UvA verstrekt niet de titels RE en RO. Dat is voorbehouden aan de beroepsorganisaties, die aanvullende ervaringseisen stellen.”

“We willen onze studenten een solide, bijna ambachtelijke kennis van auditing bijbrengen om ze voor te bereiden op een professionele omgeving”

Welke praktische uitdagingen kwamen jullie tegen?

“De meeste literatuur is al in het Engels. De grootste uitdagingen waren gek genoeg de IT-auditvakken, omdat alle richtlijnen van de NOREA in het Nederlands zijn opgesteld. We hebben de NOREA gevraagd om deze te vertalen, wat ze ook gaan doen. Voor het vak auditing principles gebruiken we nog het standaardwerk van Driessen en Molenkamp uit 2012, dat eigenlijk al aan vervanging toe was.  Dit is een goed moment om het boek te vervangen door nieuwe Engelstalige literatuur.”

Hoe is de omschakeling voor de docenten?

“Natuurlijk moeten docenten hun lesmateriaal vertalen. Daar krijgen ze ook de middelen voor. We schakelen daarnaast Academic Vision in, een gespecialiseerd adviesbureau voor het hoger en wetenschappelijk onderwijs. Zij gaan onze docenten begeleiden bij de transitie op het gebied van didactiek in een meertalige omgeving. Docenten kunnen bijvoorbeeld onzeker zijn of hun Engels wel goed genoeg is voor het overbrengen van de stof. Wat dan helpt is je te realiseren dat veel van onze niet-Nederlandse studenten zelf ook niet native speaking Engels zijn. Het gaat erom dat eventuele onzekerheid wordt weggenomen en erop te vertrouwen dat je de lesstof goed overbrengt.”

Wat doet dit met het profiel van de student?

“Onze studenten zijn heel divers. We hebben sowieso in het eerste jaar een mix van internal, IT en sustainability auditors. Ze werken in uiteenlopende sectoren: de financiële sector, het middenbedrijf, de zorg, de publieke sector, de corporates. En ook de leeftijd is heel gespreid. We hebben twintigers en vijftigers. De samenstelling is elk jaar weer anders. Soms is er een grote instroom van studenten afkomstig van kleinere organisaties. Nu zien we weer meer studenten die in de financiële en publieke sector werken. Ook de banken zijn weer terug van weggeweest.”

Komt er nog een evaluatiemoment?

“Evalueren doen we doorlopend. Elk vak wordt geëvalueerd door onze studenten. De opleidingscommissie (OC), een bij wet ingestelde commissie die bestaat uit studenten en docenten, volgt nauwgezet wat we doen en geeft ons gevraagd en ongevraagd advies. Dat is heel waardevol. We hebben meetings met ons docententeam en de programme board. De examencommissie kijkt mee en elke vier jaar wordt de faculteit opnieuw geaccrediteerd door de NVAO. Het hele jaar is doorspekt met evaluaties en daar wordt deze ontwikkeling uiteraard in meegenomen.”

Worden bij evaluaties ook nieuwe typen auditmethodologie betrokken?

“Jazeker. We nemen nieuwe benaderingen mee in de auditvakken die we geven. Appreciative auditing, agile, hoe ga je om met complexe systemen. We krijgen ook veel input vanuit de studenten die hiermee zelf in aanraking komen. En tegelijkertijd: auditing blijft auditing. Onze aanpak blijft natuurlijk gebaseerd op de richtlijnen van de beroepsorganisaties en op de staande praktijk – je kunt dat traditioneel noemen, ja.

Waarom het vasthouden aan die traditionele insteek?

“Doorgaans is er een reden waarom iets ontstaat en waarom iets blijft. Uiteindelijk draait internal audit ook om structuur en planning, het omgaan met beperkte middelen en tijd, het opzetten en uitvoeren van een deugdelijk proces. Hoe alloceer je je resources, hoe benader je je stakeholders, hoe voorkom je verrassingen, hoe onderbouw je – en communiceer je – je bevindingen en conclusies? Innovatie is goed, maar je komt soms ook tot de conclusie dat de dingen zoals ze nu zijn toch ook een reden hebben. Een grappig voorbeeld is de vraag die in het verleden opgeworpen werd: waarom zijn de opleidingen toch altijd op vrijdag. Dan juist is het enorm druk op de universiteit en is er een tekort aan zalen. Kunnen we het niet op een andere dag doen? Daar hebben we mee geëxperimenteerd, maar dan kom je er toch achter dat die vrijdag als collegedag eigenlijk de beste dag is. Voor onze studenten, maar ook voor hun werkgevers. Dat is de dag dat studenten weg kunnen van hun werk.”

Maar de wereld wordt steeds complexer…

“Dat klopt. Maar hoe turbulenter de omgeving, hoe belangrijker het is dat je dat zelf niet bent. Stabiliteit en voorspelbaarheid zijn stabiliserende factoren in een complexe en onzekere wereld. Voor onze stakeholders – waaronder het bestuur en de auditcommissie – is internal audit een baken van rust in een baaierd van onrust. En daarnaast geldt dat als je wilt experimenteren, je eerst de basis goed op orde moet hebben. Dat geldt ook voor onze studenten. We willen ze een heel solide, bijna ambachtelijke kennis van auditing bijbrengen om ze voor te bereiden op een professionele omgeving waarin er van alles op ze af komt. We willen ze verschillende benaderingen bijbrengen die ze zich eigen moeten maken om vervolgens per audit te bepalen wat de aanvliegroute wordt. En dan moeten ze ook leren om dat niet alleen te doen, maar in collegiaal overleg met hun team members of met hun leidinggevende of met de stakeholders.”

“We nemen een risico, want het kan zijn dat studenten zeggen: ‘Nou Engelstalig, daar heb ik geen zin in. Ik ga lekker naar Rotterdam’”

Is jullie stap bijzonder?

“Ik denk het wel. We zijn nu de eerste en dat betekent dat studenten in Nederland een keuze hebben. Dat vind ik een verrijking. We nemen een risico, want het kan zijn dat studenten zeggen: ‘Nou Engelstalig, daar heb ik geen zin in. Ik ga lekker naar Rotterdam.’ Dat is niet erg, want Rotterdam is onze zusteropleiding en die dragen we een warm hart toe. De banden tussen de twee opleidingen zijn heel goed en ik denk dat het auditveld in Nederland echt gezegend is met twee van zulke goede en succesvolle opleidingen. Wij zijn wereldwijd de eerste universiteit die een Engelstalige brede executive MSc of auditing studies aanbiedt. Daar zijn we best trots op. We zijn toch een klein beetje geschiedenis aan het schrijven.”