Een bedrijf met karakter!

Grolsch is een van de oudste bedrijven van Nederland. Al ruim vierhonderd jaar wordt Grolsch bier gebrouwen. Voor veel inwoners in met name Twente en de Achterhoek is Grolsch een begrip. In het kader van het thema Genot spraken we met Danelle Kömmer over de geschiedenis van Grolsch, duurzaamheid, en verantwoord alcoholgebruik.

Wie is Danelle Kömmer?

“Ik ben hoofd Internal Audit bij Koninklijke Grolsch in Enschede en interim internal audit manager UK&I en EMEA&A bij Asahi, het internationale concern waar Grolsch deel van uitmaakt. Ik kom oorspronkelijk uit Zuid-Afrika en woon tegenwoordig in Amsterdam. Voordat ik in februari 2023 bij Grolsch aan de slag ging, werkte ik als internal auditor bij PwC Zuid-Afrika en bij EY in Amsterdam.”

Wat is de positionering van de IAS binnen Grolsch?

“Grolsch maakt deel uit van de business unit Nederland en Frankrijk van Asahi Europe & International. Asahi Europe & International (AEI) huisvest ook merken als Peroni, Pilsner Urquell en Kozel. Asahi Europe & International is op haar beurt weer een dochteronderneming van Asahi Group Holdings Ltd. (Group), een wereldwijd bier-, frisdrank- en voedingsmiddelenbedrijf uit Japan. In Enschede produceren we overigens niet alleen Grolsch bier. Ook andere merken uit het AEI-portfolio worden in Enschede geproduceerd.”

Hoe ziet het auditteam eruit?

“Ons auditteam bestaat eigenlijk uit drie personen, waaronder ikzelf, een senior auditor, en op dit moment hebben we een vacature. Onze internal auditafdeling valt onder de Europese groep, maar er wordt ook gerapporteerd aan de topholding. Ze zijn erg geïnteresseerd in wat we doen. Binnen Asahi Europe & Internationaal hebben we regelmatig contact. Zo proberen we binnen de groep bijvoorbeeld het risicomanagement af te stemmen. Eens per jaar komen alle Europese auditafdelingen bij elkaar, dat is leuk! Om en om organiseren de lokale IAD-teams het evenement. Dit jaar waren we in Hongarije bij de Dreher brouwerij.”

“Sommige audits zijn moeilijk te plannen. Machines en onderhoud staan al lang op de agenda. Daar worstelen we mee, je kunt het bedrijf niet stilleggen voor onze audit”

Hoe draagt de IA-afdeling bij aan de strategie?

“Binnen AEI hebben we als doelstelling ‘zinvolle verbindingen creëren’ (‘creating meaningful connections’). Voor Grolsch hebben onze campagnes in lijn met deze doelstelling de boodschap: ‘Tijd voor elkaar’, dat wordt vertaald naar doelstellingen op het gebied van planet, portfolio, people en profit. Als internal auditfunctie binnen Grolsch dragen wij bij aan de strategie door niet alleen (redelijke) zekerheid te verschaffen over de beheersmaatregelen die het management heeft getroffen, maar ook door bij te dragen aan de effectiviteit en efficiëntie van governance, risicomanagement en controleprocessen.”

Heeft Grolsch een uniek audituniversum?

“Het audituniversum van Grolsch is waarschijnlijk niet echt uniek in vergelijking met andere organisaties. Zoals bij veel organisaties bestaat ons universum uit kritieke en belangrijke processen en thema’s die we in cycli plannen, van klanten tot en met operationele processen. Maar we besteden ook tijd aan nieuwe interessante en bijzondere thema’s, zoals dit jaar social media. Daarbij kijken we bijvoorbeeld of AVG-voorschriften goed worden toegepast en of we goed omgaan met de met ons gedeelde persoonlijke informatie. Zoiets heeft waarschijnlijk meer aandacht van het bestuur omdat het een relatief nieuw gebied is en nieuwe inzichten kan opleveren. Maar tussen plan en werkelijkheid staan soms ook praktische bezwaren. Zo zijn sommige audits bijvoorbeeld moeilijk te plannen. Machines en onderhoud staan bijvoorbeeld al heel lang op de agenda, daar worstelen we mee, je kunt het bedrijf niet stilleggen voor onze audit.”

Maakt het voor het audituniversum uit dat Grolsch een brouwerij is?

“Er zijn niet zoveel verschillen als je misschien zou denken. Natuurlijk zijn er in vergelijking met bijvoorbeeld producenten van andere frisdranken hogere belastingen (accijnzen) en misschien hebben sommige bieren een hoog alcoholpercentage. Maar uiteindelijk heeft iedere frisdrankenproducent in meer of mindere mate te maken met (extra) belastingen, statiegeld en import- en exportbepalingen.”

Is er dan helemaal geen verschil?

“Wellicht is het belangrijkste verschil dat we voor de alcoholhoudende dranken zoals ons bier, meer worden beperkt in onze marketing. De ontwikkelingen op dat vlak volgen we nauwlettend. In steeds meer landen is het verboden om reclame te maken voor alcoholhoudende dranken. Daarom zie je dat wij de focus steeds vaker verplaatsen naar alcoholarme of alcoholvrije bieren. De tabaksindustrie is een beetje een schrikbeeld, omdat ze heel erg wordt beperkt en wordt verplicht om heel afstotende afbeeldingen op de producten te plaatsen. Maar als het gaat om het audituniversum: ook de internal auditteams van producenten van suikerhoudende dranken zullen marketing misschien wel ergens in hun audituniversum hebben staan.”

Worden auditplannen lokaal of vanuit de groep ingegeven?

“Er is een goede balans tussen de belangen van de groep en de lokale belangen, maar uiteindelijk bepalen we op lokaal niveau onze eigen auditagenda. Daarin wordt overigens wel ruimte gelaten voor auditopdrachten vanuit AEI of de Asahi-groep. Internationaal bespreken we onze auditagenda’s en leggen we onze input voor aan het AEI-team. Onze agenda wordt echter goedgekeurd door ons lokale (NL & FR) audit committee. Wel proberen we binnen internationaal verband zoveel mogelijk van elkaar te leren. Om kennis te delen en inzichten te krijgen leunen we ook op elkaar. In totaal zijn we binnen de Asahi-groep met acht teams (27 mensen in totaal) in verschillende landen. Binnen onze teams hebben we mensen met verschillende achtergronden en ervaringen en mensen met gespecialiseerde kennis en vaardigheden. Hierdoor kunnen we het management op alle gebieden beter ondersteunen.”

Hoe is de bedrijfscultuur en de invloed daarvan op het werk van internal audit?

“Ons merk straalt karakter uit en zo beleven we dat ook echt. Grolsch is in alle opzichten een opmerkelijk bedrijf, gebaseerd op opmerkelijke mensen. We zijn altijd anders geweest dan anderen. We brouwen bier en dat doen we met passie, vakmanschap en inzet. We willen graag gewaardeerd worden om wat we doen, om het kwaliteitsbier dat we brouwen en de manier waarop we werken. Dat zie je terug in onze bedrijfscultuur. Er zit veel karakter in, net als in onze dranken. Dat heeft veel goede kanten, maar ook wel elementen die ons werk als auditor soms wat uitdagender maken. We staan ervoor open om onze processen en controles te delen en te verbeteren, en er heerst een cultuur van vertrouwen om het juiste te doen. We brengen kennis over van vakman tot vakman. Dit is geweldig voor een bedrijf, maar dat kan ook weleens lastig zijn om doorheen te navigeren als auditor, op zoek naar beleid, procedures en bewijzen.”

Staan gedrag en cultuur ook op de auditagenda?

“Het onderwerp heeft als zodanig op dit moment geen prioriteit. Onze agenda is vooral risicogebaseerd. Er zijn andere onderwerpen die op dit moment meer aandacht vragen dan gedrag en cultuur of daaraan gerelateerde onderwerpen zoals leiderschapsstijl, duurzaamheidsaspecten en dergelijke. Misschien verandert dit in de toekomst nog wel. Enkele maanden terug is een nieuwe managing director begonnen en een nieuwe toon aan de top leidt soms ook tot een nieuwe visie op het belang van bepaalde auditobjecten.”

“Ons sustainabilityteam heeft op groepsniveau prijzen gewonnen voor de lokale initiatieven. Daar zijn we erg trots op!”

Hoe wordt internal audit betrokken bij het onderwerp duurzaamheid?

“Duurzaamheid staat hoog op de agenda. Internal audit ondersteunt hierin door het uitvoeren van audits op duurzaamheidsdoelen en -rapportage. We positioneren ons ook om te ondersteunen met de interne kennis over bijvoorbeeld de IFRS sustainability standards. Sinds 2021 staat het thema duurzaamheid prominent op onze auditagenda. Ons sustainabilityteam heeft op groepsniveau prijzen gewonnen voor de lokale initiatieven. Daar zijn we erg trots op! Soms is het moeilijk om alle initiatieven binnen Grolsch bij te houden.”

De duurzaamheidsstrategie bevat zes focusgebieden. Welke is de grootste uitdaging?

“Misschien wel vreemd voor een land als Nederland, maar de beschikbaarheid van gezond water en het verbruik verminderen zijn grote uitdagingen. Water is ons hoofdingrediënt en het veiligstellen van de continuïteit en kwaliteit van het water voor de brouwerij in Enschede is een uitdaging waar we ons zeer bewust van zijn. Sinds kort hebben we nieuwe initiatieven (zoals Twentse Golf) waarbij we samenwerken met de omliggende gemeenschap en universiteiten om innovatieve oplossingen te vinden. Maar ook op andere gebieden doen we veel. Zo maken we gebruik van duurzame warmte, hiermee wordt de CO₂-emissie van de brouwerij met 72% gereduceerd. Dat is zo’n 5500 ton per jaar.”

Het bevorderen van verantwoord alcoholgebruik is ook een duurzaamheidsdoelstelling!

“Ja, we zijn allemaal ‘responsible drinking ambassadors’. Dit zit diep in de cultuur van de organisatie en het is ook verankerd in de gedragscode van ons bedrijf. Veel van de ontwikkelingen zijn daarom ook gericht op het ondersteunen van initiatieven en het experimenteren met speciale 0.0-biertjes om een gezondere levensstijl te bevorderen, zoals bijvoorbeeld Herfstbier 0.0. Mensen willen steeds vaker bier drinken met minder alcohol. Het is een uitdaging om de juiste balans te vinden. Eerst werd het non-alcoholische bier op de markt gebracht voor non-alcoholische drinkers. Nu zie je steeds vaker hybride drinkers die een beetje van beide doen. Natuurlijk is er ook nog steeds vraag naar alcoholische dranken en dat blijft waarschijnlijk altijd zo, maar we proberen in te spelen op de vraag van de markt en te experimenteren hoe we deel kunnen uitmaken van een meer gezondheidsbewuste manier van drinken.”

Grolsch had vierhonderd jaar geen internal auditors. Hoe kon dat goed gaan?

“Leuke vraag! Zou Grolsch nog steeds beheersbaar zijn zonder geschreven beleid, procedures en geformaliseerde controles? Als ‘geboren en getogen’ internal auditor zou mijn antwoord nee moeten zijn! Maar in werkelijkheid werken beleid, procedures en geformaliseerde controles alleen als mensen ze gebruiken. Streven naar kwaliteit in de beheersing van onze processen zit diep in onze cultuur en in de gemeenschappelijke doelstellingen van ons allemaal. Het oude ‘vakmanschap is meesterschap’ zorgt ervoor dat Grolsch waarschijnlijk ook zonder internal auditors in control kan blijven.

“Er is een deel van ons werk dat ongemakkelijk is: auditbevindingen delen, publiek overtuigen, veldwerk uitleggen, brenger van slecht nieuws zijn”

Op een dag is de functie toch ingevoerd

“Tijden veranderen. De functie is natuurlijk ingevoerd omdat de moedermaatschappij in Japan beursgenoteerd is, maar afgezien daarvan is het waardevol voor het management om inzicht te krijgen in de controles en processen die zijn ingevoerd. Uit de geschiedenis blijkt dat verandering onvermijdelijk is. Inmiddels kan Grolsch niet meer zonder ons. Wie kan er dan beter dan internal audit input geven over de vraag of de bestaande beheersmaatregelen nog geschikt zijn voor het beoogde doel (adequaatheid) en ook daadwerkelijk werken (effectiviteit).”

Hebt u als Zuid-Afrikaanse internal auditor nog een advies?

“Wees er trots op internal auditor te zijn! Zelfs als je moeder nog steeds niet precies weet wat je voor de kost doet. Ik heb ooit een presentatie/cursus bijgewoond waar de presentator een uitspraak deed: ‘Be comfortable being uncomfortable’. Op dat moment vond ik het niet overtuigend, het klonk vreselijk. Maar als ik terugkijk op mijn ervaringen en kijk naar mijn huidige rol, begrijp ik het steeds beter. Er is een deel van ons werk dat echt ongemakkelijk is: auditbevindingen delen, het publiek overtuigen, je veldwerk uitleggen, de brenger van slecht nieuws zijn, altijd focussen op wat er fout kan gaan. Maar houd in gedachten dat alle carrières hun moeilijke elementen hebben die ons uit onze comfortzone halen. Werk daar doorheen en wees trots dat je hebt bijgedragen aan het bedrijf, om daarna van een lekker ijskoud biertje te genieten dat je opent met de kenmerkende ‘plop’.”