De groene baret mislopen werd zijn grootste les

We schuiven aan op een zonnig terras. Een salade en een kop koffie: zo begint een gesprek dat al snel allesbehalve luchtig blijkt. Ronald Rier, eigenaar van Bold Coach Academy, neemt me mee in verhalen over mariniers en modellenwerk, politie en persoonlijke groei. Wat een zoektocht naar zelfkennis lijkt, blijkt verrassend waardevol voor auditors.

Wie is de man achter de coach en trainer?

“Ronald, 56 jaar. Vader van drie volwassen kinderen en samen met Chantal. We dromen van een leven waarin we werken en wonen verdelen tussen Nederland en Spanje. Al 24 jaar werk ik zelfstandig als trainer en coach, met een passie voor leiderschap, persoonlijke ontwikkeling en het opleiden van coaches.”

Dat klinkt als een kleurrijk leven. Hoe begon dat allemaal?

“Mijn leven heeft altijd in het teken gestaan van de vraag: wat beweegt mensen? Ik begon bij de mariniers, daarna de politie. Tussendoor was ik ook nog model in Parijs, een totaal andere wereld. Het lijkt misschien een losse verzameling ervaringen, maar de rode draad is steeds hetzelfde: gedrag begrijpen. Waarom kiest de een links en de ander rechts in exact dezelfde omstandigheden?”

Wat leerde je bij de mariniers?

“Dat je denken bepalend is. Een fysieke training kon zo zwaar zijn dat je dacht: dit trek ik niet meer. En zodra je dat dacht, zakte je letterlijk door je benen. Terwijl iemand die dacht: nog even doorbijten, die kon ineens verder. Dat fascineerde me. Het liet zien dat gedachten geen feiten zijn, maar wel onze realiteit vormen.”

Heb je een concreet voorbeeld van zo’n training?

“Jazeker. Na dagen van uitputtende marsen dacht je: eindelijk, we zijn terug bij de kazerne. Je zag de poort al. Maar bij wijze van mentale training liepen we erlangs, de duisternis in. Voor sommigen was dat het breekpunt. Ze stortten letterlijk in. Dat leerde mij: het is pas klaar als het klaar is. Niet eerder. Mentaal uithoudingsvermogen is allesbepalend. En dat heb ik daarna overal herkend: in werk, in relaties en in sport.”

“Reflecteren is niet alleen nuttig, maar noodzakelijk om te groeien. Niemand is ooit klaar met zichzelf leren kennen”

Had je tijdens die periode nog meer leermomenten?

“Ja, genoeg! Eén daarvan ging over de groene baret. Tijdens mijn commandotraining regelde ik eten voor de groep, terwijl dat natuurlijk niet mocht. Het kwam uit zorg en kameraadschap, maar het betekende uiteindelijk dat ik mijn groene baret misliep. Dat raakte me enorm. Ik had de consequentie van mijn gedrag te dragen. Achteraf besef ik: dat patroon, zorgen voor de groep, zat diep in mij. Maar ook dat goedbedoelde keuzen gevolgen hebben. Daar heb ik lang mee geworsteld.”

En bij de politie?

“Daar zag ik het onder druk. Mensen reageren vaak vanuit oude patronen en filters. Ik herinner me een zaak waarin een man zijn vrouw in een vlaag van jaloezie zwaar verwondde. Kort daarna zat hij huilend op de bank, vol spijt. Voor mij was dat heel indringend: hoe snel filters en emoties kunnen leiden tot keuzen met onomkeerbare gevolgen. Gedrag heeft consequenties en dat gedrag komt ergens vandaan.”

Was dat confronterend?

“Ja, enorm. Ik zag bij collega’s hoe filters hen soms blokkeerden, maar ook bij mezelf. Soms reageerde ik te fel, of juist te terughoudend. Ik ontdekte dat reflecteren niet alleen nuttig is, maar noodzakelijk om te groeien. En dat besef draag ik nu uit: niemand is ooit klaar met zichzelf leren kennen.”

Wat bedoel je precies met filters?

“Filters zijn overtuigingen en patronen die we vroeg ontwikkelen. Als kind leer je: zo werkt de wereld. Je past je aan. Je wordt bijvoorbeeld stil omdat dat thuis de veiligste keuze is. Of je leert juist om te presteren en aandacht te trekken. Die filters waren toen functioneel, ze hielpen je te overleven. Maar later, als volwassene, kunnen ze je beperken.”

Kun je een voorbeeld geven van je eigen filters?

“Zeker. Ongeduld is er een. Ik kon me ergeren als dingen traag gingen. Ook had ik de behoefte om aardig gevonden te worden. Ik realiseerde me dat dit terugging naar mijn jeugd, naar de band met mijn moeder. Pas toen ik dat eerlijk onder ogen durfde te zien, kon ik ermee aan de slag. Ik leerde: dit patroon bén ik niet, het is iets wat ik heb ontwikkeld. En ik leerde ook: patronen kunnen deels beschermingsmechanismen zijn, deels verlangens. Deze ervaringen en inzichten hebben mij enorm gevormd.”

Hoe verander je zo’n filter?

“Dat gaat niet van de ene op de andere dag. Je vervangt niet simpelweg filter A door filter B. Het begint met herkennen: hé, dit is wat ik doe. Dan erkennen: ja, dit patroon is van mij. En pas daarna kun je ermee werken. Soms komt er emotie bij vrij die lang verstopt zat. Door die te voelen, komt er ruimte. En dan ontstaat de mogelijkheid voor ander gedrag. Je ego loslaten en jezelf erkennen zoals je bent, dat geeft innerlijke vrijheid.”

Zie je dit ook terug bij de mensen die je coacht?

“Vaak. Managers die zeggen: ‘Ik moet altijd controle houden’, maar daardoor geven ze hun team geen ruimte. Of professionals die denken: ik ben niet goed genoeg, en zichzelf steeds kleiner maken. Daar zit vaak ego achter, of juist een groot verlangen. Als iemand zo’n overtuiging durft te bevragen en zichzelf eerlijk erkent, zie je vaak een enorme doorbraak.”

Je spreekt vaak over ego en zelferkenning. Hoe kwam dit in jouw leven naar voren?

“Ego werd zichtbaar toen ik merkte hoe belangrijk ik het vond om aardig gevonden te worden. Dat was een patroon uit mijn jeugd. Maar ik zag ook bij anderen hoe ze zich overschreeuwden of zich juist eindeloos aanpasten. Ego is eigenlijk een verdedigingsmechanisme. Je bouwt het op om pijn en onzekerheid te vermijden en zo psychische veiligheid voor jezelf te creëren. Het probleem is dat ego je vaak verwijdert van wie je echt bent.”

En wat is dan zelferkenning?

“Dat je eerlijk zegt: hierin ben ik goed, hierin niet. Zonder te overdrijven. Het heeft niets met opscheppen te maken. Het is puur helderheid. Voor jezelf en voor de ander. Als je kunt zeggen: dit kan ik, en dit niet, dan weten mensen wat ze aan je hebben. Dat schept vertrouwen.”

Hoe kan dit auditors helpen?

“Als auditor kom je vaak in situaties terecht waarin mensen zich kwetsbaar voelen. Als jij dan duidelijk en eerlijk bent over jezelf, creëert dat verbinding en veiligheid. Mensen merken het verschil tussen ego en echtheid. Zelferkenning geeft ruimte voor een gelijkwaardig gesprek. En dat maakt je werk effectiever.”

“Feedback is goud waard. We hebben allemaal blinde vlekken. Hoe mooi is het als je met collega’s open kunt praten over situaties die lastig waren?”

Wat is de belangrijkste les voor auditors?

“Het helpt enorm als je jezelf een beetje kent. Een audit draait natuurlijk niet alleen om processen en cijfers, maar ook om de relatie. Als jij niet weet hoe je overkomt of hoe je reageert onder druk kan dat de uitkomst beïnvloeden.”

Hoe begin je met jezelf beter leren kennen?

“Door reflectie. Kijk terug: welke gesprekken gingen soepel, welke moeilijk? Wat gebeurde er precies? Ligt het aan de ander, de context of aan mijzelf? Schrijf het desnoods op. Zo ontdek je patronen. Vervolgens kun je kleine dingen uitproberen: meer open vragen stellen, langere stiltes laten vallen, iets confronterender zijn. Elk stapje is groei.”

En kan dat ook samen?

“Zeker. Feedback is goud waard. We hebben allemaal blinde vlekken. Hoe mooi is het als je met collega’s open kunt praten over situaties die lastig waren? Vaak blijkt dat je niet de enige bent die ergens tegenaan loopt. Dat geeft verbondenheid én leermogelijkheden. Samen groeien maakt je niet alleen een betere professional, het maakt het werk ook leuker.”

Je geeft ook trainingen in onderhandelen. Hoe sluit dat aan bij persoonlijke ontwikkeling?

“Ik leerde onderhandelen via de Harvardmethode. Het principe is simpel: stap uit de strijd, richt je samen op belangen en zienswijzen. Wat is voor jou belangrijk, wat voor mij? Hoe komen we samen verder? Dat levert vaak rijkere uitkomsten op dan alleen maar vechten of polderen.”

Kun je een voorbeeld geven?

“In de jaren negentig wilden bedrijven vaak de beste software tegen de laagste tarieven. Dat leek slim: lage kosten upfront. Maar daarna moesten diezelfde leveranciers implementeren, tegen hoge uurtarieven. Op de korte termijn had je zogenaamd goed onderhandeld, maar op de lange termijn betaalde je de prijs. Het laat zien dat kortetermijnwinst niet altijd duurzaam is.”

Wat betekent dit voor auditors?

“Ook in audits gaat het vaak om relaties die langer duren. Dan helpt het niet om koste wat kost te ‘winnen’. Het gaat erom de relatie en de inhoud beide te dienen. Uiteindelijk wil je de organisatie versterken. Dat lukt niet vanuit ego of strijd, maar vanuit verbinding.”

Wat fascineert jou op dit moment het meest?

“De wetenschap dat ons denken en voelen onze biologie beïnvloedt. Epigenetica laat zien dat genen aan- of uitgezet worden door ervaringen en overtuigingen. Dat betekent dat wat jij denkt en voelt, letterlijk effect heeft op je lichaam. Een kwartier per dag mediteren kan je hormoonprofiel al verbeteren. Dat is geen zweverigheid, dat is harde biologie.”

Welke inspiratiebronnen gebruik je?

“Boeken als Molecules of emotion van Candace Pert en The biology of belief van Bruce Lipton. Maar vooral mijn eigen ervaring. Ik moest altijd sterk zijn van mijzelf. Maar nadat ik de groene baret misliep, kon ik niet anders dan mijn emoties laten gaan. Mijzelf toestaan om echt mijn teleurstelling te voelen. De tranen brachten uiteindelijk ruimte en lichtheid. Het voelde alsof er iets in mij opgeruimd werd. Dat moment was een kantelpunt en de start van mijn nieuwsgierigheid naar groei.”

En wat zegt dat over persoonlijke ontwikkeling?

“Dat het niet alleen mentaal is. Het is ook emotioneel en kan zelfs spiritueel zijn. Voor mij was het mijzelf toestaan om mijn emotie te uiten een deur naar ruimer bewustzijn. Later ben ik me gaan verdiepen in meditatie en energie. Ik zie steeds meer dat wetenschap, religie en spiritualiteit naar elkaar toe groeien. Voor auditors is dat misschien ver weg, maar ook zij kunnen leren dat bewustzijn meer dimensies heeft. En dat ego en zelferkenning daar ook een rol in spelen: durf je je ego los te laten en jezelf te erkennen?”

“Als jij bewust je intentie kiest, heeft dat effect op anderen. Zo maak je echt verschil”

Heb je nog andere inzichten die je auditors gunt?

“Ja, dat ontwikkeling niet altijd uit een crisis hoeft voort te komen. Vaak wachten mensen tot er iets misgaat. Maar je kunt er ook bewust voor kiezen: ik wil nu groeien. Begin klein: een vraag die je anders nooit zou stellen, een boek dat je leest, een gesprek dat je aangaat. Kleine stappen kunnen grote veranderingen in gang zetten.”

Wat levert dat uiteindelijk op?

“Meer rust, meer plezier en vooral meer impact. Als je jezelf beter kent en ontwikkelt, merken anderen dat ook op. Je straalt vertrouwen uit. En dat maakt dat mensen sneller open zijn naar jou. Dat is wat het voor auditors leuker kan maken.”

Heb je een laatste boodschap?

“Ja. Wees je ervan bewust dat kwaliteit niet alleen gaat over processen, maar juist ook over mensen. Jullie als auditors kunnen impact maken, niet alleen via de inhoud, maar ook door wie je bent en hoe je contact maakt. Dat werkt als een rimpeleffect. Als jij bewust je intentie kiest, heeft dat effect op anderen. Zo maak je echt verschil.”

Kun je dat rimpeleffect toelichten?

“Stel je gooit een steentje in het water en er ontstaan kringen die steeds verder uitwaaieren. Acties kunnen grote gevolgen hebben, zeker wanneer ze met intentie bewust zijn gekozen. Zo werkt het ook met menselijk gedrag. Eén vriendelijke vraag, één moment van oprechte erkenning kan een ander inspireren om hetzelfde te doen. Voor je het weet, werkt het door in een hele organisatie. Als auditors hebben jullie die kans iedere dag.”