Tone at the top

Soms zijn het kleine dingen die de wereld een interessante draai geven of voor beroering zorgen.

Een wat ondoordachte hashtag van een aantal influencers bijvoorbeeld. Die dan wel spoorslags de keutel intrekken als blijkt dat hun boodschap bij het grote publiek toch niet zo goed valt. Of een voor de handhaving van de regels verantwoordelijke minister die tijdens een privéfeestje zelf niet het gedrag vertoont dat hij wel van zijn medeburgers verlangt. En die vervolgens – ondanks het begrip dat wordt getoond voor de menselijke kant van dit ‘aso’-gedrag – politiek en in de publieke opinie voorlopig met 1-0 achterstaat. Een schijnbaar kleine bewuste of onbewuste actie kan dus een flinke impact hebben.

Gelukkig zijn er ook voldoende positieve ‘kleine’ acties te noemen. Een mooi voorbeeld van zo’n kleine handeling met een grote impact is wat mij betreft het ‘nieuwe’ three lines model. Het is een van de vele jaarlijkse publicaties van het IIA en puur afgaand op de tekst weinig spectaculair. Het is niet veel nieuws ten opzichte van wat vele vakgenoten in de wereld van organisatiebesturing en -beheersing al lang vinden of doen. Maar waar het mij om gaat is niet zozeer de inhoudelijk weinig revolutionaire letterlijke tekst, de ‘rule’. Het gaat mij juist om de grote veranderingen in de principes die het document met zich meedraagt, om de bedoeling van het model. Om het enthousiasme waarmee dit nieuwe model de wereld in wordt geslingerd. Om de boodschap die wordt verkondigd. Als de soep net zo heet wordt gegeten als het wordt opgediend, zijn we met het vakgebied beslist op de goede weg!

Het nieuwe model richt zich niet alleen op beschermen en behouden, maar juist ook op ontwikkelen en verbeteren. Wat mij betreft is dit een sterke boodschap over hoe niet alleen het vakgebied, maar ook de beroepsvereniging zich ontwikkelt. Meer outside in, minder inside out. Meer kijken waar de wereld om ons heen behoefte aan heeft. Meer gericht op verbeteren en samenwerken. Minder behoudend en dogmatisch. Meer ‘pas toe of leg uit’. Meer ruimte voor een zelfstandige en verstandige afweging. Meer de stakeholders centraal.

Het mooie is dat die ‘kleine’ boodschap ook door velen buiten het vakgebied, zoals bestuurders en commissarissen, enthousiast wordt opgepikt. Diverse organisaties toonden al interesse. Als dit de nieuwe professionele koers is, krijgen we minder gekunstelde vormen om de auditfunctie in te richten en te laten functioneren. Met name minder omvangrijke organisaties kunnen hier de vruchten van plukken en meer proportioneel, flexibel en pragmatisch aan de slag. Maatwerk in plaats van confectie.

Maar we zijn er nog niet. Er zijn bijvoorbeeld nog veel organisaties en sectoren waarin het ‘oude’ model wettelijk hard en dogmatisch is verankerd. Hetgeen soms meer voor window dressing dan voor zekerheid voor de stakeholders zorgt. ‘Doe mij maar een auditortje…’ Werk aan de winkel dus. Ook moeten we bij de nieuwe meer pragmatische aanpak secuur blijven omgaan met professionaliteit en objectiviteit. We moeten goed kunnen onderbouwen wat we doen en waarom we het doen. Niet meer dan normaal, toch? Maar dit ‘nieuwe normaal’ ziet er wat mij betreft erg hoopvol uit. Ik zou zeggen: #wijdoenweerlekkermee.