Internationalisering: wat betekent dat voor internal audit?

De afgelopen weken werd ik ondergedompeld in de bijzondere wereld van het IMF. Vanaf 1 november 2021 ben ik lid van het driekoppige external audit committee, met als taak een blik van buiten op de jaarrekening van het IMF. Ik voel me zeer vereerd dat te mogen doen en zie er dan ook naar uit. Als er één ding opviel tijdens het onboardingprogramma dan was het wel het internationale karakter van het IMF.

Dat zal niet verbazen, maar het deed me wel realiseren dat in dit geval ‘practice what you preach’ zeker op zijn plaats is. Bij het IMF werken zo’n 150 nationaliteiten en in elke meeting die ik had werd op mijn scherm goed zichtbaar dat de diversiteit enorm is. Je mag dat wellicht verwachten van het IMF, maar een vanzelfsprekendheid lijkt het mij zeker niet. Ondanks die veelkleurigheid was een enorme eensgezindheid en gelijksoortige overtuigingskracht waar te nemen.

Die eensgezindheid en overtuiging kan alleen maar voortkomen uit een geïnternaliseerde missie. Een passie welhaast die maakt dat verschillen overbrugd worden en de samenwerking op inhoud kan worden gerealiseerd. Dat vergt hard werken. Mijn onboardingprogramma was daarin ook exemplarisch. Niet alleen helpt het om mensen vertrouwd te maken met hetgeen waar de organisatie voor staat, het helpt ook in het bouwen aan die gezamenlijkheid. Ik kwalificeer het dan ook als een best practice, en je zou wensen dat elke organisatie haar onboarding van nieuwe medewerkers zo serieus zou nemen.

Aandacht voor onboarding en het overkomen van verschillen, vaak van culturele aard, is van groot belang als we muren willen slechten. Voor internal auditors die over de grenzen werken geldt dat zij zich moeten verdiepen in culturen en manieren van werken die veelal anders zijn dan wij hier kennen. Ook voor de ‘thuisblijvers’ is het van belang, omdat de samenleving steeds diverser wordt. Ik moest dan ook denken aan een presentatie van een filosofe die ik onlangs bijwoonde. Haar stelling was dat verantwoordelijkheid nemen voor de ander begint met het erkennen van de verschillen die er zijn. Het aanvaarden van het verschil is het startpunt van de dialoog en daarmee ook het leren kennen van de ander.

Dat helpt enorm om te voorkomen dat we onze persoonlijke normen en waarden al te gemakkelijk als uitgangspunt nemen voor de beoordeling van wat we aantreffen. Dat gebeurt uiteraard ongemerkt, we zijn ons er vaak niet eens van bewust, blind als we soms zijn voor onze heersende dogma’s. Onze onbewuste en onuitgesproken vanzelfsprekendheden kunnen de kiem leggen voor misverstanden en dan trekken we op grond daarvan wellicht de verkeerde conclusies.

De samenleving is zoals ik hiervoor al zei veelkleurig, letterlijk en figuurlijk. Daarmee worden verschillen zichtbaarder. En als je afgaat op de discussies in de samenleving en politiek bekruipt mij het gevoel dat de verschillen eerder nog eens uitvergroot worden dan dat ze worden aanvaard als het begin van een dialoog. Polarisering is het gevolg.

Dat brengt ons natuurlijk niet verder en dat is jammer, want de uitdagingen van deze tijd houden zich niet aan grenzen en verschillen van opvatting, ze zijn universeel. Of het nu gaat over klimaat, energietransitie, armoede, ongelijkheid, diversiteit, et cetera, ze treffen ons allemaal. Dat ze een oplossing behoeven en dus samenwerking behoeft hopelijk geen betoog. De oproep is dan ook om onze oogkleppen af te doen, en, zoals professor Patrick Nullens in de titel van zijn oratie onlangs zei, te leiden met een hart dat ziet.