Vrouwen verenigt u… in audit!

8 maart 2018 was Internationale Vrouwendag. Wat betekent het om als vrouw in auditland te werken? Dertig auditvrouwen spraken hierover met elkaar tijdens een ontbijtsessie bij het IIA.

Na een introductie van Jantien Heimel, vicevoorzitter van IIA Nederland, gaven vijf inspirerende vrouwen een presentatie. Mythen, feiten, en persoonlijke verhalen gaven veel inspiratie voor een levendig gesprek onder de aanwezigen.

Wat zijn de feiten? Net iets meer dan 25% van het ledenbestand van IIA Nederland is vrouw. Als je kijkt naar de totale populatie CAE’s dan blijkt slechts 10% vrouw te zijn. Wellicht opvallend te noemen. Maar is het ook erg?

De presentatie van Amba Zeggen, wiskundige, Actuaris van het jaar 2015 en nu zelfstandig ondernemer, laat zien dat diversiteit leidt tot betere resultaten. Zij haalde onderzoek aan naar winstcijfers van beursgenoteerde ondernemingen met minimaal 30% vrouwen in het bestuur versus geen vrouwen in het bestuur. Het blijkt dat ondernemingen met een mix van vrouwen en mannen in het bestuur significant beter presteren.

Als je kijkt naar de totale populatie CAE’s dan blijkt slechts 10% vrouw te zijn

Een quotum?

Dan lijkt de oplossing simpel: meer vrouwen aan de top. Zowel Zeggen als Mildred Hofkes, die onderzoek deed naar het gewenste profiel voor goed bestuur, stelden dat dit een te simpele oplossing is. Uiteindelijk gaat het om de kwaliteiten die vertegenwoordigd moeten zijn in een bestuur.

Hofkes ondervroeg voor haar onderzoek de Top-200 CEO’s van Nederland naar hun gewenste profiel voor een goed bestuurder. De Top-3 bleek te zijn: 1) zelfreflectie, 2) bewust zijn van signalen, 3) gemakkelijk verbinding makend. “Toevallig kwaliteiten die vrouwen doorgaans bezitten. Juist vanwege die kwaliteiten moet je streven naar een divers bestuur en een diverse auditafdeling en moet je geen quotum opleggen”, aldus Zeggen. Verandering, andere kwaliteiten en diversiteit moeten van onderaf komen. Een quotum brengt geen verandering in de lagen onder de toplaag en in de kwaliteiten die beoogd worden. Waar het om gaat is de tone at the top. Deze toon is masculien terwijl het onderzoek van Hofkes aantoont dat er behoefte is aan een feminiene toon. Een opgelegd quotum zorgt ervoor dat vrouwen in een context worden geplaatst waarin ze geen vrouw kunnen zijn.

Auditor m/v

Wilma Bakker, verbonden als vrijwilliger aan IIA Nederland, presenteerde de resultaten van haar onderzoek in het kader van haar RO-studie en ging in op de antwoorden van een diverse groep mannelijke en vrouwelijke auditors op man-vrouwstellingen. Het blijkt dat deze groep doorgaans vindt dat vrouwen emotioneel minder stabiel zijn, maar ook ordelijker en zorgzamer. De mannelijke auditors vinden dat vrouwen meer ‘risico-avers’ zijn. De vrouwelijke auditors waren het in grote mate eens met de stelling dat vrouwen meer twijfelen aan hun eigen kunnen. Opvallend is dat de mannelijke auditors op deze stelling antwoordden dat zij zelf ook nogal eens twijfelen aan hun kunnen. Met andere woorden, vrouwen zijn hierin geen uitzondering!

Te weinig vrouwelijke auditors?

Dan blijft de vraag hoe erg is het dat slechts een op de vier auditors vrouw is. De reacties varieerden. Gesteld werd dat het nog maar tien jaar geleden was dat slechts een op de tien auditors vrouw was. In de RO-opleidingen is nu zelfs meer dan de helft vrouw, dus het komt wel goed. Het heeft tijd nodig. Een andere mening was dat je er niet omheen kunt dat bij de Big Four-accountantskantoren na x-jaar een grote uitstroom van vooral vrouwen plaatsvindt. Feit blijft dat vrouwen aan de top schaars zijn en dat zie je ook terug in het percentage vrouwen onder de CAE’s. Dat heeft te maken met te weinig zichtbaar zijn, bescheidenheid, successen toedelen aan het team.

Het is juist de taak van mannen om de context te veranderen zodat vrouwen vrouw kunnen blijven en  hun specifieke kwaliteiten in kunnen zetten

Moeten vrouwen hierin veranderen? Of moeten wellicht de mannen veranderen? Mannen zouden zich er bewuster van moeten zijn dat vrouwen zichzelf nu eenmaal minder op de voorgrond plaatsen. Het is juist de taak van mannen om de context te veranderen zodat vrouwen vrouw kunnen blijven en  hun specifieke kwaliteiten in kunnen zetten.

Tot slot een prangende vraag aan Heimel, de opvolger van John Bendermacher als voorzitter van IIA Nederland. Gaat er nu een specifiek feminiene wind waaien door IIA Nederland? Het lijkt mee te vallen. Net als Bendermacher benadrukt Heimel dat IIA Nederland het platform is voor álle auditors. Daar zal zij zich voor inzetten, samen met het twaalfkoppige bestuur. Als voltallig bestuur vervullen zij deze taak, alleen heeft zij toevallig de captainscap op. Teamwerk en samen. Hier spreekt een vrouw!